W ostatnich latach wzrosła zachorowalność na astmę i inne choroby alergiczne. Jednocześnie obserwuje się zwiększenie liczby pacjentów z nadmierną masą ciała i podwyższoną wartością wskaźnika wagowo-wzrostowego (BMI). Wydaje się, że mimo odmiennego patomechanizmu astmy i otyłości istnieje wspólne ogniwo patogenetyczne rozwoju tych chorób. Bierze się pod uwagę rolę czynników środowiskowych, dietetycznych, genetycznych i infekcyjnych. Wyniki większości badań epidemiologicznych potwierdzają związek nadwagi i otyłości z ryzykiem wystąpienia astmy zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Podkreśla się rolę wysokiej urodzeniowej masy ciała i większych przyrostów masy ciała w pierwszym roku życia. Natomiast występowanie alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek koreluje ujemnie z masą ciała. Nie obserwowano związku otyłości z częstością występowania atopowego zapalenia skóry. Tkanka tłuszczowa jako narząd endokrynny produkuje dużo różnych cytokin, hormonów, czynników wzrostu. Jest źródłem czynników prozapalnych, między innymi IL-6, TNF-a, TGF-b, leptyny, rezystyny. Leptyna jest produkowana przez adipocyty, jej stężenie koreluje z masą tkanki tłuszczowej, może ona intensyfikować zapalenie oraz odgrywać ważną rolę w rozwoju płuc. Podwyższone stężenie leptyny w surowicy jest uważane za czynnik prognostyczny rozwoju astmy. Adiponektyna ma właściwości przeciwzapalne, jej stężenie maleje w otyłości i koreluje ujemnie ze wskaźnikiem BMI. W rozwoju astmy u osób otyłych biorą również udział rezystyna, eotaksyna, białko aP2 oraz żeńskie hormony płciowe. Rola czynników genetycznych nie jest do końca poznana. Dotychczas wyodrębniono 4 regiony chromosomalne związane ze zwiększoną podatnością na zachorowanie na astmę i otyłość. Efekt ochronny mają czynniki dietetyczne, takie jak antyoksydanty i mikroelementy. Otyłość pogarsza przebieg astmy, intensyfikuje jej objawy, często współistnieje z innymi chorobami, takimi jak obturacyjny bezdech podczas snu czy choroba refluksowa przełyku. W leczeniu chorego z otyłością i astmą należy oprócz leczenia farmakologicznego zalecić również postępowanie mające na celu redukcję masy ciała.

otyłość, astma, choroby alergiczne, adipokiny, białko aP2